Thơ ...

Tôi viết mẩu này vì vừa đọc xong bài thơ trên blog của Huy Quang. Nó làm tôi nhớ đến mối đam mê một thời của tôi.

Và thế là gạt phăng qua những bận rộn của công việc hành chính và tài chính cuối năm và kế hoạch công việc đầu năm mới trước khi nghỉ tết. Phải ghi lại ngay những gì đang "chạy" qua trong đầu tôi lúc này, vì cảm hứng thì luôn luôn bất chợt, đến rồi đi, không ghi lại thì chỉ có mất thôi!

Khoe một chút, tôi có thơ đăng báo từ năm 13 tuổi! Lúc ấy, ở Saigon có tờ báo tên là Chính Luận, có trang thiếu nhi lấy tên là Mai Bê Bi (= my baby), và tôi là một "cây bút" thiếu nhi có bài đăng ở đó, với bút hiệu là "Tơ trời"! Cái bút hiệu này chẳng qua là tên của một cuốn tản văn được nhà sách Tuổi Hoa xuất bản, tôi vẫn nhớ của một tác giả (chắc là còn rất trẻ) lấy tên là Tỉ tỉ, và tôi tò mò mua về đọc. Bây giờ cũng chẳng nhớ cuốn sách nói gì nữa, chỉ biết tơ trời là cách tác giả dùng để chỉ mây. Hình như là viết về những suy nghĩ lãng mạn của một cô gái mới lớn.

Nghĩ lại, thấy rất thú vị: con gái tôi bây giờ cũng 13 tuổi, cũng đang ở tuổi mới lớn, bắt đầu mơ mộng, làm thơ viết nhật ký, và rất ... riêng tư!

Và từ lúc ấy cho đến suốt thời đi học (trung học, đại học, và kể cả một số năm sau khi ra trường), tôi đã làm và dịch không biết bao nhiêu là thơ. Tiếc rằng thời đó nghèo quá, điều kiện eo hẹp quá, mà cũng chẳng có ý thức giữ lại cho mình hoặc chia sẻ với bạn bè, người thân, nên bây giờ mất hết!

Chỉ thỉnh thoảng lại nhớ thoáng qua một chút, như lúc này. Thôi còn nhớ được gì thì cố chép ra vậy. Để lưu lại cho chính mình, và chia sẻ với mọi người "đi ngang cửa" blog của tôi.

Đây, bài thơ Lửa và băng, thơ tôi dịch từ thời còn học đại học (lúc ấy, tôi học ngữ văn Anh, với ước mơ sẽ trở thành một cây dịch văn học sau khi tốt nghiệp).

Lửa và băng
(Thơ Robert Frost, PA dịch, 1982?)

Người nói, trần gian sẽ tàn trong biển lửa
Kẻ nói, dưới giá băng.

Chất chứa nhiều lửa khát vọng trong lòng
Tôi đồng tình với những ai chọn lửa.

Nhưng nếu thế giới này phải tàn đi lần nữa
Tôi cũng biết qua về sự hận thù
Đủ để hiểu rằng
Sự tàn phá của giá băng
Không kém lớn lao, và cũng vừa thích đáng.

Bản tiếng Anh:

Fire and Ice

Some say the world will end in fire,
Some say in ice.

From what I've tasted of desire
I hold with those who favor fire.

But if it had to perish twice,
I think I know enough of hate
To say that for destruction ice
Is also great
And would suffice.

Thơ ... đấy là một loại ngôn ngữ đặc biệt, mà phải biết nó, thì sẽ hiểu được nó nói gì. Thông điệp của nó, đối với những người hiểu ngôn ngữ của nó, rất rõ ràng, có phải không Quang? Còn ai không hiểu ngôn ngữ này, thì sẽ thấy nó rất vớ vẩn.

Chợt nghĩ ra một cách so sánh khá thú vị:
Người không hiểu ngôn ngữ của thơ, khi đọc thơ, có lẽ cũng giống như người Trung Quốc đọc chữ nôm của mình đấy nhỉ? Rõ ràng là tiếng Hán đấy, mà chẳng hiểu gì cả! Nhưng người Việt Nam mà đã học chữ nôm, thì đọc được ngay, rất rõ ràng.

Viết lăng nhăng vài giòng cho chính mình thôi. Và đây nữa, hai câu cuối của bài thơ The Solitary Reaper của Longfellow:

The music in my heart I bore
Long after it was heard no more.

Giọng ca xưa dù đã xa xôi
Nhưng điệu nhạc trong tôi đọng mãi ...

Một trong những ngày cuối năm Kỷ Sửu ...