Đọc "Này gã Bắc kỳ lai!" của Đỗ Trung Quân

Lang thang trên mạng, vớ được bài ấy, ở đây, quả là ngạc nhiên, một sự ngạc nhiên thú vị!

Bài này chắc chắn sẽ rất đáng đọc đối với các bloggers bạn tôi. Như Huy Quang, Quốc Vượng, hay Thanh Hà (well, một số bạn còn rất trẻ, thua tôi đến hẳn 1 thế hệ, nhưng có hề gì, trên mạng ta là bạn của nhau hết, phải không?), những người đang sống Hà Nội, tự hào mình là người Hà Nội.

Đấy, người ta nhớ thương Hà Nội thế, chứ chẳng phải "khi nghe ai kể thương Hà Nội" thì "nghe bằng trái tim dửng dưng" như nhà thơ Nguyễn Tất Nhiên đã từng mơ tưởng đâu nhé!

Và tôi tin nó cũng rất đáng đọc với các bạn bè người Sài Gòn và các vùng khác của miền Nam, những người nói tiếng Nam, như các bác Hải, bác Trèo mà có người tôi đã gặp, người khác thì chưa, nhưng đọc văn thì nhận ra ngay là người miền nào, không lẫn vào đâu được.

Tôi cũng như nhà thơ họ Đỗ, luôn bị xem là Bắc Kỳ! Mặc dù tôi sinh ra, lớn lên ở miền Nam, sinh sống rất lâu ở khu người Nam (khu nhà thờ Chí Hòa, khu này chắc là nhà thơ Đỗ Trung Quân biết đây, nếu đã biết Ông Tạ với các nhà thờ Nam Thái, Nam Hòa, Tân Sa Châu, An Lạc, Mai Khôi vv).

Nhân tiện, tôi rất tò mò không hiểu ngày bé tôi có bao giờ tình cờ biết nhà thơ Đỗ Trung Quân không nhỉ? Vì tôi cũng ở đúng khu đó, loanh quanh các khu Nghĩa Hòa, Nam Hòa, Ông Tạ, rồi Thái Hòa, Chí Hòa vv từ ngày vào Sài Gòn từ miền Trung lúc 5 tuổi đến lúc đi lấy chồng 25 tuổi! Những cái nghĩa trang rộng mênh mông và ... rờn rợn lúc chiều xuống mà nhà thơ nhắc đến ấy, ngày bé tôi cũng đã từng đi qua suốt đấy thôi!

Tôi vẫn nhớ đã từng ở Nam Thái một vài năm. Từ cái lúc mà trẻ con Nam Thái vẫn còn nói lẫn lộn "n" và "l". Bố tôi tên là "Nội", nên khi bọn trẻ muốn chọc ghẹo chị em tôi thì đợi đến lúc trời mưa, chúng bèn gọi chúng tôi í ới ra để "lội lước" với chúng, rồi cười ầm ĩ cả lên! (Mà không biết rằng, lội lước thì có liên quan gì đến cái tên của bố tôi đâu cơ chứ?)

Và ngạc nhiên chưa nhà thơ Đỗ ơi, tôi cũng là cựu nữ sinh Gia Long (Minh Khai) đây! Gia Long, lừng lẫy một thời. Mà nó là trường của người Nam đấy nhé! Lúc ấy, Sài Gòn có 2 trường nữ, mà trường kia đa số là người Bắc, đó là trường Trưng Vương.

Còn trường của tôi, Gia Long, khi tôi bước vào trường năm 1971, thì hình như đúng vào năm đó, hay bước sang năm sau 1972 gì đó tôi không còn nhớ nữa, trường đã tổ chức 60 năm kỷ niệm thành lập trường rồi! (Trong khi trường ĐH Bách Khoa cũng chỉ mới vừa tổ chức lễ kỷ niệm 50 năm mới năm ngoái thôi thì phải!) Lễ lớn lắm, nhưng chỉ có "cán bộ lớp" được đi dự thôi, nên thường dân như tôi thì ở nhà nghỉ khỏe...

Tôi học được cách nói tiếng Nam (lơ lớ thôi) chính là từ thời học Gia Long. Học được cả cách phát âm cụm từ "sâu sắc" với âm "s" uốn lưỡi nhưng rất mềm, đọc xong nghe mới "sung sướng" làm "sao"!

Đấy, nếu nhà thơ Đỗ ở Sài Gòn 50 năm hơn, thì tôi cũng ở đó gần 50 năm rồi! Chúng ta cùng thời, nhà thơ họ Đỗ ạ! Bây giờ ngồi nghĩ lại, thấy mình cũng ... may mắn, ít ra ở một điểm: tôi gần như không bao giờ viết sai chính tả.

Hỏi ngã thì viết luôn đúng vì mình người Bắc mà, còn "x", "s" cũng chẳng bao giờ sai vì ... nếu không được xem là Nam, thì cũng chơi với người Nam, thuộc luôn cách phát âm. Khi nào ngờ ngợ không rõ là x hay s, thì chỉ cần nhớ lại cách phát âm của "con Cúc" hoặc "con Triêu" (mấy đứa bạn thân của tôi ngày ấy ở Gia Long, nói tiếng Nam, nhưng có đứa là người gốc Hoa, người Minh Hương đấy!), là viết đúng ngay.

Tôi chỉ tiếc, là chưa có nhiều bài thơ, bản nhạc hay về Sài Gòn nhỉ? Có, nhưng chưa nhiều. Tại sao thế? Có phải tại Sài Gòn bận rộn quá chăng, nên ít nói về chính mình?

Vì càng ở Sài Gòn, thì tôi càng yêu quý Sài Gòn hơn! Và yêu quý miền Nam, nơi cưu mang gia đình lớn của tôi, và gia đình của ông xã tôi nữa, khi mới phiêu bạt từ xứ Bắc vào. Nơi tôi sinh sống, và là quê hương của các con tôi...

Mặc dù cả chúng nữa, cũng thỉnh thoảng bị bạn bè gọi là Bắc Kỳ!