Từ thiện, hay trách nhiệm xã hội?

Tôi chưa bao giờ có ý định, và ngay cả lúc này nữa, dùng trang blog này để "làm từ thiện"! Đối với tôi, có thể là vì ảnh hưởng văn hóa phương Tây mà tôi đã bị nhiễm từ hồi nào chẳng rõ, thì "từ thiện", tiếng Anh là charity, không phải là cái gì đáng tự hào. Việc mới đây tôi kêu gọi giúp bé Tường chẳng qua là vì tôi nghe thấy "tiếng kêu thảng thốt" của nhà văn NNT mà tôi ái mộ, và thấy hình ảnh khá thương tâm, nên giúp một lời kêu gọi thôi.

Còn làm từ thiện một cách chuyên nghiệp ư, oh no, not me! Tôi nghĩ, làm người nhận từ thiện, rõ ràng là không ai muốn rồi, chẳng qua là bất đắc dĩ; nhưng người cho, tức là người "làm từ thiện", thì cũng chẳng có gì phải khoe nốt. Bởi vì, khi cho thì chính mình cũng đã được rồi: được hành động đúng theo hệ thống giá trị của mình, và được cảm thấy mình có tác động, tạo ra impact!

Hơn nữa, theo Kinh thánh (tôi xuất phát từ gia đình theo đạo Công giáo, bên nội đạo gốc, mặc dù tôi chỉ là chiên ghẻ), thì khi làm "từ thiện" thì cũng phải theo nguyên tắc: "Tay trái không biết việc tay phải làm" - tức là làm từ thiện đừng có khoe ầm ĩ lên làm gì!

Mà thật ra, nếu mỗi người cứ làm đúng trách nhiệm của mình tại vị trí của mình, thì tốt hơn làm từ thiện rất nhiều, mà có lẽ cũng sẽ không cần làm từ thiện nữa. Một cách lý trí, tôi vẫn thích pháp trị hơn là nhân trị, dù ai có nói gì thì nói, dù có thể khi ứng xử tôi cũng có những khi cảm tính và vì thế sẽ mềm lòng với những tình cảnh đáng thương, bất chấp lý trí.

Nói thêm kẻo bị hiểu lầm: Tôi cũng rất quý mến, và kính trọng, những con người làm từ thiện, dù lớn dù nhỏ, dù có ai biết đến hay không. Và những tổ chức làm từ thiện thì phải rất công khai, minh bạch, để được giám sát, để không ai có thể vô tình hoặc cố ý lợi dụng, lạm dụng lòng tốt của những người làm từ thiện, để những của quyên góp đến được đúng địa chỉ cần góp.

Bởi vì hơn ai hết, tôi hiểu rằng chính lòng từ thiện là dễ bị lạm dụng nhất: thì người tốt mà, khi người ta cho đi, đâu có cần lấy lại, cũng chẳng cần trả ơn. Nên cho đi rồi, là xong, có đến đâu được hay không thì chỉ là lòng tin mà thôi (trừ phi cho trực tiếp người cần giúp!)

Nói dài dòng như thế, là bởi vì tôi sắp làm một điều mà ngay lúc này tôi cũng phân vân không biết có nên làm hay không: đó là dùng blog của tôi, và ... có thể là cả uy tín cá nhân của tôi nữa - nếu tôi có, that is!!! ;-), để viết về một nhóm tình nguyện mà tôi đã có nghe qua loáng thoáng, và nay, khi biết tôi thông qua blog của tôi, đã liên hệ trực tiếp với tôi bằng điện thoại và sau đó là bằng email để tự giới thiệu về mình, và mong nhận được sự quan tâm nhiều hơn từ cộng đồng. Đó là nhóm Đom đóm. Thông tin theo tự giới thiệu mà đại diện của nhóm gửi cho tôi qua mail, tôi xin đưa lên dưới đây.

Em xin gởi đến cô một số thông tin về nhóm tình nguyện Đom đóm:

- Nhóm em được thành lập vào ngày 25.6.2008 ban đầu gồm 6 bạn sinh viên đến từ trường ĐH Khoa học Xã hội & Nhân văn, ĐH Nông lâm và CĐ Tài chính Hải quan. Hiện nay nhóm có 32 thành viên chính thức và đông đảo các anh chị, các bạn cũng như các bạn sinh viên tham gia đến với nhóm thông qua mỗi chương trình hoạt động.

- Chúng em chọn tên nhóm là " Đom đóm" vì có hai ý nghĩa:

* Thứ nhất, nhắc đến Đom Đóm, mọi người sẽ hình dung sự nhỏ bé, ánh sáng của đom đóm không thể chiếu sáng 1 vùng, chỉ le lói trong đêm, nhưng nếu nhiều con Đom Đóm tập trung lại với nhau thì khác ? Nhóm muốn nhắn nhủ rằng mỗi cá nhân chúng ta sẽ không thể làm được những việc lớn lao trong việc giúp đỡ các hoàn cảnh bất hạnh và chỉ có sự kết hợp của tập thể mới có đủ khả năng giúp những người cần được giúp.

* Thứ hai, sự xuất hiện của con Đom Đóm thường ở những vùng quê hẻo lánh, xa xôi , nơi không có tiếng ồn ào của máy móc, chưa có ánh sáng của điện. Vì vậy, nhóm luôn cố gắng đi tìm những ngôi nhà mái tranh vách đất hẻo lánh, những ngôi trường heo hút, những chân dung học trò nghèo hiếu học ở khắp các tỉnh thành để mang niềm vui, tiếng cười đến với những mảnh đời còn khó khăn trong xã hội, mong muốn được tiếp sức, động viên, an ủi tinh thần hiếu học và tiếp thêm niềm tin, nghị lực đến trường của các em học trò nghèo.

- Hiện nay, kinh phí hoạt động của nhóm là từ các thành viên chính thức đóng góp, mỗi tháng mức đóng thấp nhất là 50.000đ, số tiền quỹ này dùng để hỗ trợ mỗi chuyến đi từ thiện cũng như những vấn đề khác liên quan tới hoạt động của nhóm. Riêng những chuyến đi từ thiện thì nhóm vận động xin các tấm lòng hảo tâm, những doanh nghiệp nhưng đại đa số là từ đóng góp của các thành viên chính thức

- Trong thời gian hoạt động nhóm đã đi được các tỉnh thành như: Vũng Tàu, Đồng Nai, Bình Thuận, Phú Yên, Tiền Giang, Tây Ninh, Củ Chi, Cần Giờ...để trao các suất học bổng cho học trò nghèo ( xe đạp, tập vở...) và những phần qùa cho gia đình diện chính sách, những mái ấm tình thương, làng SOS...

- Em xin gởi đến cô link của hai chương trình mà nhóm đang vận động nguyên góp để hỗ trợ chuyến đi sắp tới:
http://www.camnanggiadinh.com.vn/tin-tuc/tin-xa-hoi/chung-tay-xoa-diu-noi-dau/GKLGI
http://help.zing.vn/article/hoan-canh/1471-nhung-canh-doi-day-nuoc-mat.aspx
http://vicongdong.vn/news/view.aspx?newsid=18175193

Đây là một số thông tin về nhóm em, cô tham khảo. Rất mong nhận được hồi âm cũng như sự góp ý từ cô để nhóm em có thể hoàn thiện hơn. Chân thành cảm ơn cô!
---
Người liên hệ với tôi (qua điện thoại, tôi chưa gặp mặt) tên là Lê Thị Bích Hương; Email: huongltb@gmail.com. Tôi cũng chưa liên hệ lại, chỉ mới nhận mail đây thôi. Nếu có ai biết gì về nhóm này, xin cho tôi biết thêm, xin đa tạ. Còn nếu như những thông tin tự giới thiệu trên đây là chính xác, thì tôi nghĩ các em đáng được khuyến khích và ủng hộ.

Và, vì tôi không thích cái gọi là "từ thiện" (một xã hội tốt là một xã hội mà những người cơ nhỡ, tai nạn, già yếu, thiệt thòi vv phải đương nhiên được nhà nước quan tâm giúp đỡ như một cái quyền chính đáng, chứ không cần nhờ tới lòng từ thiện như thế này), tôi tự nghĩ, những việc như các em đang làm trong hoàn cảnh một đất nước mà xã hội dân sự chưa phát triển như thế này, phải chăng nên gọi là trách nhiệm xã hội?

Trách nhiệm đó, hiện nay dường như nền giáo dục của chúng ta không có ý thức vun đắp thì phải? Tất nhiên, các trường đại học thì có mùa hè xanh, nhưng sao tôi vẫn cảm thấy đó là một lòng tốt được chỉ đạo chứ chưa phải là lòng tốt xuất phát từ các giá trị tự nguyện và tự giác, thấm sâu vào từng con người trong xã hội chúng ta.

Liệu những người như tôi, như các cô chú bác dì, các anh chị em đã từng vào đọc blog của tôi, có nên ủng hộ, khuyến khích, và góp ý về phương pháp và cả mục tiêu nữa, cho các em hay chăng?

Mong được mọi người quan tâm và cho ý kiến trao đổi.
---
Cập nhật:
Tôi vừa vào facebook của nhóm và thấy thêm một ít thông tin. Các bạn vào đây: http://www.facebook.com/?ref=logo#!/nhomdomdom. Tấm hình trong entry này chính là lấy từ trang facebook của nhóm. Mọi người xem và phán đoán giúp tôi nhé, vì tôi không biết gì về nhóm hơn là chính những gì nhóm đã giới thiệu ở trang facebook hoặc gửi cho tôi.