Thư ngỏ gửi Chủ tịch Quốc hội về vụ cá chết hàng loạt ở miền Trung

Kính thưa bà Chủ tịch Quốc hội

Vụ cá chết hàng loạt ở các tỉnh duyên hải miền Trung đã kéo dài gần một tháng, nhưng hình như việc giải quyết vẫn vô cùng chậm chạp và có phần lúng túng. Đây là một việc tối quan trọng liên quan đến sinh mạng và sinh kế của nhiều người dân mà chưa thấy bà lên tiếng, nên tôi nghĩ rất có thể bà còn đang bận rộn với việc chuẩn bị bầu cử và chưa có thì giờ để quan tâm đến việc này - mà tôi cho là một thiếu sót nghiêm trọng của Quốc hội. Vì vậy tôi mạn phép thực hiện trách nhiệm của một công dân Việt để góp vài ý kiến, xin gửi đến bà để mong bà xem xét và hành động kịp thời cho dân được nhờ.

Thưa bà,

Cho đến nay, mọi nỗ lực dường như chỉ nằm tìm nguyên nhân cá chết và xác định có phải Formosa là thủ phạm. Dù đó là những việc quan trọng, nhưng tôi nghĩ chúng vẫn chưa phải là việc quan trọng nhất. Thậm chí, xác định trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị quản lý trong nước rồi xử lý kỷ luật, cách chức vv để yên dân cũng chưa phải là việc cần thiết nhất. Ngược lại, có quá nhiều việc quan trọng mà chẳng thấy ai nhắc đến.

Tôi cho rằng việc quan trọng hơn rất nhiều vào lúc này, đó là giải quyết khủng hoảng và ngăn ngừa những tình huống xấu tương tự trong tương lai. Và ở đây, vai trò của QH rất quan trọng. Cụ thể, tôi cho rằng ngay lập tức cần phải: 

- Quản lý việc thu gom cá chết để không gây ô nhiễm thêm môi trường sống của người dân, và không để cho nó biến thành thực phẩm bẩn rồi đưa vào hệ thống phân phối cho toàn dân.

- Xử lý nước ở vùng biển bị ô nhiễm để không hủy hoại toàn bộ vùng sinh thái biển ở duyên hải Việt Nam. Vì một khi bị hủy hoại thì chúng ta sẽ mất nó vĩnh viễn.

- Hỗ trợ người dân nghèo ở quanh khu vực Vũng Áng vì vừa mất kế sinh nhai, để họ không ăn bẩn, làm liều, nổi loạn ...

- Rà soát lại và củng cố quy trình kiểm soát và quản lý chất thải từ các khu công nghiệp, các nhà máy xí nghiệp, đặc biệt là những ngành công nghiệp có nguy cơ gây ô nhiễm cao như luyện kim, sắt thép, hóa chất ...

- Và trên hết, là rà soát lại các quy định, luật lệ vv liên quan đến quản lý và bảo vệ môi trường ở VN, các chế tài và trách nhiệm bồi thường khi vi phạm. Vâng, điều quan trọng là kẻ gây ô nhiễm phải có trách nhiệm giải quyết, khắc phục cho bằng được những gì mình đã gây ra. Chứ không phải nộp một số tiền tượng trưng nào đấy, dù nhiều dù ít, cho nhà nước rồi sau đó tiếp tục gây hại cho môi trường (là điều mà tôi e rằng sẽ xảy ra, nếu không có ai chỉ đạo khác đi, như trước giờ vẫn thế). 

Tôi muốn nhấn mạnh, vấn đề là giải quyết để trả lại môi trường trong lành cho toàn dân, chứ không phải chỉ là trừng phạt kẻ này hay người khác cho bõ tức, rồi thôi - là tư duy thường thấy của nhiều người Việt, kể cả quan chức chứ không chỉ dân đen. 

Vâng, chính ở điểm này mà tôi quyết định gửi thư đến bà, vì việc đưa ra các quy định luật lệ ở tầm vĩ mô và phóng tới tương lai sao cho phục vụ lợi ich của toàn dân chính là việc của Quốc hội mà bà là người đứng đầu, chứ không thể là ai khác.

Những gì tôi viết ở trên chỉ là ý kiến của một cá nhân không có chuyên môn về quản lý môi trường, mà chỉ dựa trên những hiểu biết phổ thông của tôi thông qua những gì tôi đọc được trong sách báo và thực tế một số năm sống ở nước ngoài. Tôi rất mong bà xem xét và hành động kịp thời để chứng tỏ bà là một người vì dân vì nước (chứ không chỉ vì Đảng), như bà đã long trọng tuyên thệ hôm nhậm chức.

Kính thư,

Một giảng viên về hưu