Khoảnh khắc 2: Bài thơ dịch lúc trời mưa

Lạ quá, cứ mỗi khi trời mưa thì tôi lại có hứng dịch thơ. Hoặc làm thơ nữa, nhưng lúc này thì chắc tại già, hết sức sáng tạo rồi, nên chỉ còn có thể dịch mà thôi!

Sáng nay thì trời Sài Gòn mưa tầm tã. Mưa sáng bao giờ cũng làm cho người ta ngủ ngon, ngủ nướng. Nhưng sáng nay thì mưa gió ầm ầm, khiến tôi phải thức giấc. Bước ra sân, mưa gió tơi bời, hoa rụng tả tơi ... (lại nhớ bài thơ Xuân hiểu: Trong đêm nghe mưa gió đến/Biết bao hoa lá rụng rơi ...).

Mưa tơi tả, mà con gái thì phải đi học sớm. Giờ học của trẻ em VN - bắt đầu lúc 6:45 - quả tình là "man rợ" (barbarian), ấy là nói theo lời của một anh Thụy Sĩ trước đây tôi có quen, anh chàng Tim gì đó, làm ở tổ chức Terre des Hommes, khi tôi mời anh ta tham gia làm giám khảo của một kỳ thi tiếng Anh của Cambridge, trong đó anh ta phải bắt đầu làm việc ngày chủ nhật lúc ... 8:30 sáng!

Không nỡ để cho con đi xe đạp một mình trong cơn mưa tầm tã nên ông xã tôi đã chở con đi học - cũng là yêu cầu của cô bé. Nên hai bố con đi sớm, còn lại tôi một mình ở nhà trong cơn mưa xối xả, đọc ... "phây" (tức là facebook ấy ạ).

Đọc được một Note của một chị bạn về Sài Gòn mưa, rất hay, có câu (sửa lời của nhạc sĩ TCS), "Ngoài phố trời mưa, đôi tay anh là bếp lửa hồng". Lúc này trời vẫn đang mưa to, tiếng mưa rơi xầm xập như tiếng máy dệt mà trước đây tôi hay nghe thời thập niên 80 khi còn ở quận Tân Bình gần làng dệt. Ở nhà một mình lạnh lẽo, "ngoài phố trời mưa, đôi môi ai là đốm lửa hồng" đây?

Tự nhiên bâng khuâng một chút .... Và rơi vào tâm trạng muốn làm thơ, dịch thơ.

Kỳ may là cầu được ước thấy! Số là trên trang "phây" của tôi - vốn có linh tinh đủ thứ - có chế độ nhận tin mới từ trang thơ của một Hội yêu thơ, trang poetryfoundation.org. Ai yêu thơ giống tôi thì nên vào trang này, ở đó có nhiều bài rất hay.

Như bài của hôm nay, mà đọc xong thì tôi thấy rất lạ, rất thú vị, rất ... liêu trai chí dị.

Thế là cao hứng dịch luôn, thề có trời đất, chỉ trong vòng vài phút. Thì bài thơ dùng ngôn ngữ quá mộc mạc đơn giản mà lại, không những thế, nó là thơ tự do, nên có cần phải tìm vần điệu gì đâu. Mà quan trọng hơn cả, nó lại trúng ngay tâm trạng vẩn vơ của tôi lúc ấy - mưa, lạnh, ướt, phố mùa đông, đốm lửa hồng, đôi môi, bàn tay ấm ...

Bài thơ ấy đây, và bản dịch của tôi:

The Pool

By H. D.

Are you alive?

I touch you.

You quiver like a sea-fish.

I cover you with my net.

What are you—banded one?

Hồ cá

Tác giả: H. D. 

Em vẫn sống, phải không?

Ta chạm vào em.

Em quẫy nhẹ như loài thủy quái.

Ta giăng lưới vây em.

Em là gì, ơi con cá sọc dưa?

Giải thích và bình luận thêm chút:

- Câu thứ tư của bài thơ nếu dịch chính xác thì phải là "em quẫy nhẹ như loài cá biển", nhưng tôi vẫn thích dùng từ thủy quái để cho nó ... liêu trai, như cảm giác của tôi khi đọc bài thơ.

- Câu thứ năm, ban đầu tôi dùng từ "quăng lưới" nhưng thấy từ "quăng" có vẻ mạnh bạo quá, nên đổi lại thành "bỏ lưới" (cũng có thể dịch là "buông lưới", nhưng không hiểu sao tôi muốn dùng từ "bỏ" để có chút hiệu ứng âm thanh - vần trắc thay vì vần bằng, cho nó ... trúc trắc chút, chắc là để thấy mọi việc có chút gi trắc trở!!!

Khi dịch xong, tôi gửi cho một người bạn vốn là thầy giáo dạy Văn, và được góp ý ngay đúng từ "bỏ lưới", "buông lưới", "quăng lưới" đó. Người bạn ấy bảo: Mình muốn đổi thành "phủ lưới". Cho nó ... sexy, hi hi!

Rồi, văn chương phú lục đã xong rồi! Trời cũng đã hết mưa, tôi thay quần áo đi làm. Trời vẫn ẩm ướt, đường lội lướt thướt .... Nhưng trong lòng tự nhiên có một chút vui vui, cái vui do bài thơ và  cũng do dịch được bài thơ ấy.

Và lại nhớ một câu nói của bà chị tôi năm xưa, một buổi chiều khi hai chị em ngồi trông cửa hàng, khoảng 4 giờ chiều, chợ hơi vắng, bụng hơi đói, người hơi mệt .... Bà chị tôi bảo tôi ngồi đó trông cửa hàng, và bà ấy đi một lúc thì mang về cho tôi một bịch đồ ăn, hình như là khoai mì hay là gỏi cuốn gì đó (không nhớ rõ), bà chị tốn vài đồng (vài chục?) cho cả hai người , rất rẻ. Bụng đói, ngồi buồn, đồ ăn vừa miệng, tự nhiên thấy ... đời rất đẹp.

Và chị tôi "tuyên bố" một câu - tất nhiên là đùa - nhưng đầy vẻ triết lý mà sau này tôi nhớ mãi vì thực ra nó cũng là chân lý: "Hạnh phúc thực ra rất rẻ!"

Ừ, để có hạnh phúc thực ra đâu khó lắm, phải không? Nếu ta biết count your blessings như trong tiếng Anh người ta thường nói. Và đó là lý do tại sao tôi chép lại những khoảnh khắc này. 

Những khoảnh khắc của tôi .... I am counting my blessings, you know!
-----
PS: Cái từ "bỏ lưới" của tôi bị nhiều người phê bình quá, có người còn hỏi có phải là tôi muốn nói "vứt bỏ" hay không! Thôi thì tôi "tiếp thu ý kiến", sửa nó lại thành "giăng lưới" vậy. "Giăng" không phải là vần trắc, nhưng mà nghe cũng ... vướng víu, khó khăn, là ý mà tôi muốn đưa vào bản dịch. Vậy thì bạn ơi, "tôi giăng lưới vây em" đấy nhé!