Ngoại ngữ không còn là môn thi bắt buộc?

Sáng hôm qua, vừa lên xe buýt để đến cơ quan thì thấy ông xã nhắn: "Em đọc báo Tuổi trẻ về việc thi năm nay".

Ông xã tôi chỉ là một thường dân thuộc loại rất ... bình thường, nhưng hết sức quan tâm đến các vấn đề chính trị, xã hội, và tình hình đất nước. Nên cái gì mà ông ấy nhắc thì tôi đều phải đọc. Nhưng hôm qua thì bận lu bu suốt cả ngày nên không tập trung được.

Sáng sớm nay vào Tuổi trẻ online, thấy tin ngoại ngữ không còn là môn thi bắt buộc trong kỳ thi THPT (xem ở đây). Nhưng không có một lời bình nào của nhà báo. Qua báo Pháp Luật cũng có tin tương tự. Cũng không có lời bình. Nhưng ở đây có bạn đọc nhận xét không nên bỏ môn ngoại ngữ khỏi danh sách bắt buộc.

Tôi nghĩ, quyết định nói trên thực sự khó hiểu. Vì nó hoàn toàn ngược lại mục tiêu chung của giáo dục VN trong bối cảnh đất nước đang hội nhập. Động thái này cũng đi ngược lại với nhiều động thái khác của Bộ Giáo dục. Đó là một loạt các đề án cải cách chương trình giảng dạy tiếng Anh, tập huấn phương pháp, viết giáo trình mới, tập huấn thay sách, viết ngân hàng đề thi, tập huấn về trắc nghiệm, vv trong cả chục năm qua. Rồi bao nhiêu tiền để thử nghiệm dạy tiếng Anh ở bậc tiểu học, dạy tăng cường tiếng Anh trong trường phổ thông, đổi mới giảng dạy tiếng Anh chuyên ngành ở đại học vv?

Để kiểm tra thông tin, tôi làm google search với các cụm từ khác nhau và có kết quả lần lượt như sau, mọi kết quả đều vài triệu đường dẫn:
"tiếng Anh": Kết quả 1 - 10 trong khoảng 7.610.000 cho tiếng Anh. (0,26 giây)
"đổi mới phương pháp giảng dạy tiếng Anh": Kết quả 1 - 10 trong khoảng 2.850.000 cho đổi mới phương pháp giảng dạy tiếng Anh. (0,84 giây)
"chương trình tiếng Anh": Kết quả 1 - 10 trong khoảng 4.600.000 cho chương trình tiếng Anh. (0,32 giây)
"đề án tiếng Anh": Kết quả 1 - 10 trong khoảng 5.060.000 cho đề án tiếng Anh. (0,18 giây)
"đổi mới chương trình tiếng Anh": Kết quả 1 - 10 trong khoảng 2.960.000 cho đổi mới chương trình tiếng Anh. (0,35 giây)

Đặc biệt, 3 cụm từ "giảng dạy tiếng Anh", "nâng cao năng lực tiếng Anh" và "thi tốt nghiệp môn tiếng Anh" cho kết quả cao bất ngờ, từ gần 15 triệu đường dẫn trở lên, trong đó : Kết quả 1 - 10 trong khoảng 14.900.000 cho giảng dạy tiếng Anh. (0,42 giây); Kết quả 1 - 10 trong khoảng 28.100.000 cho nâng cao năng lực tiếng Anh. (0,40 giây); và Kết quả 1 - 10 trong khoảng 27.600.000 cho thi tốt nghiệp môn tiếng Anh. (0,25 giây) .

Đủ thấy, năng lực tiếng Anh là một vấn đề lớn của thị trường lao động, giảng dạy tiếng Anh là vấn đề lớn của các trường, và thi tốt nghiệp môn tiếng Anh là một chính sách lớn của nhà nước. Những việc này thu hút được sự quan tâm của toàn xã hội.

Ví dụ, hãy đọc ở đây.

Vì tiếng Anh quan trọng như vậy nên trong năm 2008 Thủ tướng chính phủ đã ký duyệt đề án dạy và sử dụng Tiếng Anh 2008-2020 (xem ở đây) với mức kinh phí triển khai 300-400 triệu USD. Hình như đây là chủ trương rất mạnh mẽ của PTT, Bộ trưởng Giáo dục Nguyễn Thiện Nhân. Và mới đây, Vụ Hợp tác Quốc tế của Bộ đã báo cáo dự án này dưới sự chủ trì của Bộ trưởng, rất xôm tụ. Xem ở đây.

Chủ trương về ngoại ngữ xuất hiện song song với chủ trương về việc xây dựng các trường đại học "đẳng cấp" quốc tế mà theo chỉ tiêu do Bộ trưởng đưa ra thì đến năm 2020 sẽ lọt vào top 200 thế giới. Mà muốn có đẳng cấp quốc tế, thì trước hết phải được quốc tế biết đến. Tức phải nói chuyện được với người ta. Và ra quốc tế, thì không nói tiếng Việt rồi đi tìm phiên dịch như nhiều quan chức ta hiện nay!

Với tư cách một người rất đúng nghề (giáo dục ngôn ngữ, chuyên ngành kiểm tra đánh giá năng lực tiếng Anh), trước đây tôi đã thấy những chính sách gần đây của Bộ về tiếng Anh là khá mạnh mẽ, quyết liệt, và nhất quán. Ví dụ đầu tiên là đưa môn tiếng Anh vào danh sách các môn thi bắt buộc. Gần đây là yêu cầu phải đạt mức trình độ tiếng Anh theo các thang đo quốc tế (IELTS, TOEFL) trong kỳ thi cao học.

Tất nhiên các chính sách này chưa hoàn hảo. Và việc triển khai còn nhiều vấn đề, khiến người ta có thể nghi ngờ về tính khả thi của chính sách. Nhưng nếu chính sách tốt mà làm không được thì phải xem lại việc triển khai sao cho tốt, chứ không phải là thay đổi chính sách, trời ạ!

Nay, lại có quyết định như thế này! Ông xã tôi, ăn nói thẳng thừng và cực đoan, bảo: chính sách ngu dân? Tôi, với bản chất "hữu khuynh", luôn đứng về phía ... chính quyền (!), thì tôi thấy nói như thế là quá nặng và chưa hiểu hết những cái rối rắm, phức tạp trong công việc của nhà quản lý. Nhưng nghĩ lại mà xem, có phức tạp rối rắm thì mới cần đến nhà quản lý chứ!

Nên không biết nói sao nữa. Chỉ viết một mẩu nhật ký blog. Và cái tựa: trống đánh xuôi kèn thổi ngược. Tôi cũng nhớ một câu nghe được ở đâu đó: Việt Nam là một dân tộc rất mạnh. Mạnh ai nấy làm.

Hay, đây lại là cách làm của ốc sên nhà thể thao? Ai không rõ ốc sên làm gì, thì xem entry trước của tôi. Ở đây.

--
Tái bút lúc 12:29 đêm ngày 10/1/10

Mẩu này mình viết xong từ cách đây mấy ngày, tựa đầu tiên là "Ngoại ngữ không còn là môn thi bắt buộc, hay trống đánh xuôi kèn thổi ngược". Sau đó, gửi đi đến mấy nơi để chia sẻ. Chẳng biết cái thành ngữ "trống đánh xuôi kèn thổi ngược" có gì hay thế, mà bây giờ thấy các báo cũng dùng thành ngữ ấy để bàn về việc này. Thành ra nhàm. Nên bèn sửa lại cái tựa, vừa ngắn, vừa ... khỏi đụng hàng!

(Thật ra thì cũng có một tí ... tâm trạng đấy nhưng không viết ra được!)